Zenobiacongres XIX: De Zwarte Zee

15 november | Thomaskerk Amsterdam

Kaartverkoop: https://www.stichtingzenobia.nl/kaartverkoop/
Let op: het controlebericht dat u ontvangt voordat u kaarten kunt kopen kan in het postvak ongewenst belanden.

Over twee maanden is het zover! Zenobia begint aan haar zinderende zwerftocht over de Zwarte Zee. Op zaterdag 15 november vindt in de Thomaskerk te Amsterdam het negentiende Zenobiacongres plaats, met als titel: ‘De Zwarte Zee: Scythen en Sultans van Colchis tot Constantinopel’. 

Hoe deinden de golven onder de Argo volgens Romeins dichter Valerius Flaccus? Wat voor rol speelde de zeestraat van Kertsj in de late middeleeuwen? In hoeverre beheersten de Ottomanen dit grote water, en welk belang had het in de negentiende-eeuwse Great Game?

Sprekers zullen zijn: dr. Mathieu de Bakker, dr. Houssine Aloul, dr. Mark Heerink, prof.dr. Peter van Nuffelen, prof.dr. Serena Ferente, dr. Ewan Short en prof.dr. Daniëlle Slootjes. Zij zullen in de nabije toekomst uitgebreider aangekondigd worden.

Tarieven zijn:

regulier €25,-
korting (EOL/NKV) €17,50
jongeren (tot 25) €15,-

Vacatures: hoofdredacteur en redactielid Zenobiareeksredactie

Stichting Zenobia zoekt: een hoofdredacteur en een redactielid voor de Zenobiareeksredactie.

Het bestuur van Stichting Zenobia is op zoek naar twee redactieleden voor de redactie van de Zenobiareeks. Eén van hen zal de rol van voorzitter op zich nemen. De reeksredactie is eindverantwoordelijk voor alle publicaties van de stichting, waaronder de congresbundels. Recente voorbeelden zijn Carthago: Ooit verwoest, nooit verdwenen (2024) en De huid van Cleopatra (2022). Een totaaloverzicht van de publicaties is te vinden op de website.

De centrale doelstelling van Stichting Zenobia is om onderzoek naar de fluctuerende interacties en dynamische verbanden tussen de verschillende culturen rondom de Middellandse Zee zo breed mogelijk onder de aandacht te brengen. De Stichting spant zich bijzonder in om dit doel in drie maatschappelijke sectoren realiseren, waarbij juist ook verbanden tussen deze drie worden gezocht: 1) wetenschappelijk onderzoek; 2) de culturele, artistieke en journalistieke wereld; en 3) het primair en secundair onderwijs, met name de schoolvakken Grieks, Latijn en Geschiedenis. Een brede(re) benadering van de oudheid en latere periodes is niet alleen historisch correct en dus noodzakelijk, maar heeft ook de potentie om aansluiting te vinden bij een groter en diverser publiek, of het nu gaat om geïnteresseerde leken of leerlingen. Door binnen deze drie sectoren actief te zijn, wil Stichting Zenobia voor een breed publiek verbreding en verdieping bieden bij historische en actuele oost-westverhoudingen.

Voor beide nieuwe redactieleden is het volgende profiel van toepassing:

  • U bent in het bezit van een academische doctorsgraad, bij voorkeur in een gebied dat aansluit bij de centrale doelstelling van Stichting Zenobia.
  • U heeft aantoonbare affiniteit met de centrale doelstelling van Stichting Zenobia.
  • U heeft aantoonbare ervaring met Nederlandstalig (eind)redactiewerk, bij voorkeur met zowel academische als populairwetenschappelijke publicaties.

Lidmaatschap van de reeksredactie is onbezoldigd.

Geïnteresseerden kunnen zich tot 19 oktober 2025 melden bij voorzitter Emma Huig via voorzitter@stichtingzenobia.nlo.v.v. ‘Sollicitatie reeksredactie’. Wij verzoeken u een verkort CV van maximaal 2 pagina’s met relevante ervaring op te sturen, een publicatielijst en een motivatiebrief van maximaal 1 A4. Sollicitatiegesprekken vinden (online) plaats begin november.

Acquisitie op basis van deze vacature wordt niet op prijs gesteld. 

Markeer in uw agenda: 15 november 2025

Al sinds mensenheugenis functioneren zeeën als scharnieren tussen samenlevingen. Trouwe volgers van Stichting Zenobia zullen vooral bekend zijn met de Middellandse Zee, maar voor ons volgende congres maken we een ander uitstapje. Zaterdag 15 november vindt het negentiende Zenobiacongres plaats in de Thomaskerk te Amsterdam, met als thema: ‘De Zwarte Zee’.

Jaarverslag 2024

Het jaarverslag van 2024 is gepubliceerd. Hierin leest u hoe Stichting Zenobia de gedoneerde middelen heeft aangewend om haar doelen te verwezenlijken. Wilt u een bijdrage leveren aan het bereiken van deze doelen in de toekomst? Op deze pagina leest u alles over doneren. De stichting heeft een ANBI-status. Hoogtepunten van 2024 waren de Zenobialezing over de antieke roman door prof.dr. Koen De Temmerman en het Zenobiacongres over Cleopatra.

Bestuursvacature: secretaris

Stichting Zenobia zoekt een nieuwe secretaris. De secretaris beheert de formele documentatie en communicatie, waaronder het opstellen van vergaderagenda’s valt. 

Wie ben jij als bestuurslid van Stichting Zenobia?

  • Je bent communicatief vaardig, nauwkeurig en kunt goed plannen en prioriteiten stellen;
  • Het lijkt je interessant om het reilen en zeilen van de Stichting te kennen;
  • Affiniteit met de cultuur, geschiedenis en/of actualiteit van het Mediterrane gebied is een pré;
  • Een (beginnend) eigen netwerk binnen de academische sfeer, culturele sector en/of het onderwijs is ook een pré.

Wat bieden wij?

  • Ervaring met bestuurlijke taken en de organisatie van publieksevenementen;
  • Inzicht in de organisatie van een ANBI-stichting;
  • Uitbreiding van je eigen academische en culturele netwerk.
  • Let op: het betreft onbetaald vrijwilligerswerk!

Interesse?

Ben je nieuwsgierig geworden naar Stichting Zenobia of heb je vragen? Wij beantwoorden je vragen graag en zijn altijd in voor een (digitale) koffie, ook als je niet direct geïnteresseerd bent in de vacatures maar wel op een andere manier betrokken wilt zijn bij (de activiteiten van) de Stichting. Je kunt ons bereiken via info@stichtingzenobia.nl.

Heb jij interesse in deze functies? Stuur je reactie (motivatiebrief en CV) naar info@stichtingzenobia.nl o.v.v. “sollicitatie bestuur”. Eventuele vragen kun je ook graag aan ditzelfde mailadres sturen.

Zenobialezing: Kelten, hun talen en de vroege culturen van het Middellandse-Zeegebied: Keltiberiërs, Lepontiërs, Galaten en hun buren.

Op 22 mei houdt prof.dr. Peter Schrijver, hoogleraar Keltisch aan de Universiteit Utrecht, de Zenobialezing in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Zijn lezing zal gaan over de Keltische volkeren rond de Middellandse Zee. Gelieve u voor deze lezing aan te melden via de website van het museum: https://www.rmo.nl/uw-bezoek/activiteiten/de-kelten/

Kelten zijn mensen die een Keltische taal spreken. We associëren de term Kelten vooral met Ierland, Schotland, Wales en Bretagne, waar tegenwoordig Keltische talen worden gesproken. Tot aan de late Oudheid en op sommige plaatsen tot de vroege Middeleeuwen werd er Keltisch gesproken in een veel groter gebied, dat zich uitstrekte van de Britse Eilanden tot Turkije en van Polen tot Zuid-Spanje. We weten het meeste van deze oude Kelten wanneer zij in aanraking kwamen met de oude schriftculturen van het Middellandse Zeegebied. Natuurlijk met Grieken en Romeinen, maar ook met Etrusken, Iberiërs en Feniciërs. In Noord-Italië leerden de Keltischtalige Lepontiërs rond 600 v. Chr. schrijven van de Etrusken van de Povlakte, die op hun beurt het Griekse alfabet hadden overgenomen. In Spanje namen rond de derde eeuw v. Chr. de Keltiberiërs het schrift over van de Iberiërs, een volk dat een mysterieuze niet-Indo-Europese taal sprak en dat een eigen alfabet had ontwikkeld op basis van het Fenicisch. De Keltischtalige Galaten van Klein-Azië hadden ampel gelegenheid om het Griekse alfabet over te nemen, maar ze deden dat blijkbaar niet: ze schreven helemaal niet, zodat we over hen de minst genuanceerde kennis hebben. De lezing zal dan ook vooral ingaan op de Lepontiërs en de Keltiberiërs, die elk op hun eigen manier een karakteristieke cultuur ontwikkelden waarin overgeërfde, Oer-Keltische elementen werden verbonden met lokale innovaties en invloeden van hun buren. Ze laten zien hoe er naast assimilatie enerzijds en afschotting anderzijds ook een derde weg bestond: die van assimilatie met behoud van eigenheid. Daarmee illustreren zij een karakteristiek van het Middellandse Zeegebied in deze vroege tijden, dat bestond uit een lappendeken van vele talen en culturen, die naast en met elkaar konden bestaan, voordat de Pax Romana aan die veelheid een einde maakte.        

De stervende Galliër. Romeins marmeren beeld naar Hellenistisch voorbeeld in de Capitolijnse musea te Rome.

Gezocht: nieuwe leden voor het Organiserend Comité van het Zenobiacongres

Ook dit jaar organiseert Stichting Zenobia rond november weer een prachtig congres vol vernieuwende lezingen, dit keer rondom het thema ‘De Zwarte Zee’, en daar hebben we jouw hulp bij nodig!

Ben jij enthousiast over dit onderwerp, of heb je een sterke affiniteit met de geschiedenissen van rijke culturen rondom de Middellandse Zee, in de oudheid en latere periodes en lijkt het je leuk om bij te dragen aan het verwerkelijken van een leerzame dag waar mensen met plezier op terugkijken? Dan ben je een ideale toevoeging aan ons Organiserend Comité! We zoeken in het bijzonder nog mensen voor onderstaande profielen:

  • Penningmeester: als penningmeester houd jij alle financiële zaken die te maken hebben met het congres op orde. Je maakt een begroting waarin duidelijk alle kosten en opbrengsten bijgehouden worden. Denk bijvoorbeeld aan faciliteiten, sprekersvergoeding en entreetarief. Daarbij komt de taak van acquisitie, wat inhoudt dat jij verantwoordelijk bent voor het werven van fondsen en daarmee het organiseren van het congres mogelijk maakt.
  • Beeldredacteur/publiciteit: als beeldredacteur houd je je vooral bezig met het creëren van content voor onze sociale media, posters en flyers, zodat je jouw creativiteit kan inzetten voor het onder de aandacht brengen van ons congres. Ook als je kracht niet bij grafisch ontwerp ligt, hebben we mensen nodig die onze stichting en het congres onder de aandacht brengen, denk aan het schrijven van aantrekkelijke PR en het onderhouden van contact met bezoekers en partners.
  • Locatiemanager: het congres moet natuurlijk ergens plaatsvinden, en jij houdt daar zicht op. Kunnen we de zaal voor deze tijden huren? Zijn er genoeg stoelen aanwezig? Wordt er een lunch voor de gasten verzorgd? Is de benodigde apparatuur aanwezig? Dit soort afspraken maak jij met de gastheer, en op de dag zelf ben jij het aanspreekpunt.

Graag ontvangen we je motivatie (max. 300 woorden) uiterlijk 1 april via:
congres [at] stichtingzenobia.nl, o.v.v. ‘sollicitatie OC’. Kijk vooral nog eens op onze websitepagina voor informatie over vorige edities.

Kolonialisme, Imperialisme en de Oudheid: een panelgesprek

13 maart 2025 va. 20:00 | RMO Leiden | Gratis toegang

Wie de Romeinse geschiedenis heeft geleerd, denkt aan de drieslag koningstijd, republiek, keizerrijk. De totstandkoming van dit imperium, dat het gehele Middellandse Zeegebied besloeg, ging gepaard met kolonisering, inlijving, en onderwerping van onder meer Grieken, Kelten, Puniërs, Perzen, en Egyptenaren. Vanaf de 15e eeuw is het Romeinse imperium een voortdurend wisselende maar altijd aanwezige herinnering in de expansie van Europese mogendheden. Hoe zag die herinnering eruit, en was die actief of latend, rechtvaardigend of bespiegelend? Welke bronnen hebben we daarover, van wie komen die, en komen ze van binnen of buiten Europa? Tijdens dit panel gaan we in gesprek met experts over hoe de Oudheid is (en wordt) gebruikt om Europese kolonisatie en overheersing in de vroegmoderne en moderne tijd vorm te geven. Deelnemende panelleden zijn dr. Dinah Wouters (UU/RUG), dr. Tycho Maas (UU), dr. Nathalie de Haan (RU). De avond wordt gemodereerd door dr. Suzan van de Velde, conservator Klassieke Wereld van het RMO.

Nicolas Verkolje, Allegorische voorstelling van de Amsterdamse Kamer van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (Rijksmuseum: SK-A-4290).

Terugblik: Cleopatracongres

Het bestuur kijkt terug op een succesvol congres waarin de vele gezichten van Cleopatra zijn besproken van Ptolemaeïsch Egypte tot en met de culture wars in de huidige Verenigde Staten van Amerika. Hier vindt u een fotoverslag van zaterdag 2 november.

Veel dank gaat uit naar allen die gekomen zijn en het Organiserend Comité. Ook dankt het bestuur in het bijzonder de sponsoren die deze dag mede mogelijk hebben gemaakt:

Oosters Instituut
Labrys Reizen
Taalhuis Amsterdam
Nederlands Klassiek Verbond
Ex Oriente Lux

Fotografie: Paul Bataille

Het achttiende Zenobiacongres | De vele gezichten van Cleopatra

2 november | Tolhuistuin Amsterdam
Kaarten zijn hier te koop
Let op: het controlebericht dat u ontvangt voordat u kaarten kunt kopen kan in het postvak ongewenst belanden.

Er zijn waarschijnlijk weinig vorstinnen die zo tot de verbeelding spreken als de Egyptische koningin Cleopatra. Als laatste farao en tevens afstammeling van Alexander de Grote voerde zij de scepter over Hellenistisch Egypte. Daar moest zij zich verschillende identiteiten aanmeten: Grieks, Macedonisch, en natuurlijk Egyptisch. Al in de oudheid was haar mythe groter dan zijzelf. Romeinse propagandisten konden niet genoeg krijgen van Cleopatra’s verhoudingen met Julius Caesar en Marcus Antonius. Ook in latere kunst, literatuur en politiek komen de vele identiteiten en mythes over Cleopatra veelvuldig terug. 

Tijdens het achttiende Zenobiacongres werpen we een blik op de vele gezichten van Cleopatra. Zes sprekers nemen u mee van de antieke Cleopatra via de Europese renaissance naar haar erfenissen in modern Amerika en Egypte. We zullen zien dat Cleopatra’s vele gezichten nog steeds tot veel inspiratie en controverse leiden.

Wat: Het Achttiende Zenobiacongres: De vele gezichten van Cleopatra

Waar: Tolhuistuin Amsterdam

Wanneer: 2 november, 10:00-16:30

Prijs regulier: €25,- (inclusief lunch)

Prijs NKV-leden en EOL-leden: €17,50 (inclusief lunch)

Prijs studenten: €12,50 (inclusief lunch; op vertoon van studentenkaart)

Programma

10:00 – 10:30     Inloop met koffie

Sessie 1                                                                     

10:30 – 10:45     Introductie                                                               

10:45 – 11:10     Olaf Kaper                                                                

11:15 – 11:45     Rolf Strootman                                                      

11:45 – 12:00     Q&A     

12:00 – 13:00     Lunchpauze en Bazaar               

Sessie 2                                  

13:00 – 13:20     Muziek                                                      

13:20 – 13:50     Miguel John Versluys                                                       

13:50 – 14:20     Marieke van den Doel                                                                      

14:20 – 14:35     Q&A       

14:35 – 15:00     Koffiepauze

Sessie 3                                                                     

15:00 – 15:30     Lucinda Dirven                                                                       

15:30 – 16:00     Daniel Soliman                                                               

16:00 – 16:15     Q&A                                                            

16:15 – 16:30     Afsluiting